ประวัติสะพานจุลจอมเกล้

ประวัติสะพานจุลจอมเกล้า จังหวัดสุราษฎร์ธานี
สะพานจุลจอมเกล้า เป็นสะพานรถไฟที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และเป็นแลนด์มาร์คของจังหวัดสุราษฎร์ธานี ทอดข้ามแม่น้ำตาปีในตำบลท่าข้าม อำเภอพุนพิน

ความเป็นมาทางประวัติศาสตร์:

• จุดกำเนิดการก่อสร้าง: การก่อสร้างสะพานแห่งนี้เป็นส่วนหนึ่งของการขยายเส้นทางรถไฟสายใต้ นายเฮนรี่ กิตตินส์ วิศวกรชาวอังกฤษ เป็นผู้อำนวยการก่อสร้างรถไฟสายใต้ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2452 ได้มีการนำวิศวกรต่างชาติเข้ามาช่วยงาน โครงการนี้จำเป็นต้องสร้างสะพานข้ามแม่น้ำตาปี (เดิมชื่อแม่น้ำหลวง) ซึ่งเป็นแม่น้ำสายหลักและมีความกว้างมากในเขตตำบลท่าข้าม และเป็นส่วนหนึ่งของเส้นทางที่ผ่านไชยา (ซึ่งเป็นที่ตั้งของจังหวัดสุราษฎร์ธานีในขณะนั้น)
  
• การออกแบบเริ่มต้น: การออกแบบเบื้องต้นของสะพานเป็นโครงสร้างเหล็กโค้ง แบ่งออกเป็นสามส่วน มีความยาวรวม 200 เมตร ออกแบบมาสำหรับรถไฟเท่านั้น ในเวลานั้น การสร้างถนนสำหรับเกวียนมีค่าใช้จ่ายสูงมากและไม่จำเป็นเท่ากับการสร้างสะพานข้ามแม่น้ำในเพชรบุรีและราชบุรี
  
• เปิดใช้งานครั้งแรก: สะพานจุลจอมเกล้าเปิดใช้งานอย่างเป็นทางการในปี พ.ศ. 2459
  
• บทบาทในสงครามโลกครั้งที่ 2: ในปี พ.ศ. 2484 ทหารญี่ปุ่นยกพลขึ้นบกที่สุราษฎร์ธานี และใช้พื้นที่บริเวณเชิงสะพานข้ามแม่น้ำตาปีเป็นฐานทัพและค่ายเชลยศึก นอกจากนี้ยังเป็นเส้นทางยุทธศาสตร์สำคัญในการขนส่งกำลังพลและยุทโธปกรณ์ไปยังมาลายา สิงคโปร์ และพม่า ทำให้สะพานแห่งนี้เป็นเป้าหมายหลักของฝ่ายสัมพันธมิตร
  
• ความเสียหายและการซ่อมแซม: ในปี พ.ศ. 2486 กองกำลังฝ่ายสัมพันธมิตรใช้เครื่องบินทิ้งระเบิดสร้างความเสียหายอย่างหนักให้กับสะพาน อย่างไรก็ตาม ทหารญี่ปุ่นได้เกณฑ์เชลยศึกมาซ่อมแซม ทำให้สามารถกลับมาใช้งานได้บางส่วน
  
• การบูรณะและเปิดใช้งานใหม่: หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 สะพานจุลจอมเกล้าได้รับการซ่อมแซมและบูรณะครั้งใหญ่ระหว่างปี พ.ศ. 2495-2496 และเปิดใช้งานอย่างเป็นทางการอีกครั้งเมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2496 ในช่วงเวลานี้ สะพานถูกใช้ทั้งรถไฟและยานพาหนะ
  
• การใช้งานในปัจจุบัน: ต่อมาเมื่อมีการก่อสร้างสะพานถนนแห่งใหม่ สะพานจุลจอมเกล้าจึงถูกปรับเปลี่ยนให้ใช้สำหรับรถไฟเพียงอย่างเดียว
  

ความสำคัญ:

• เส้นทางคมนาคมที่สำคัญ: เป็นสะพานที่มีความสำคัญอย่างยิ่งบนเส้นทางรถไฟสายใต้ ทำหน้าที่เป็นจุดเชื่อมต่อที่สำคัญสำหรับการเข้าและออกจากเมืองสุราษฎร์ธานีโดยทางรถไฟ
  
• ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น: สะพานแห่งนี้เป็นเครื่องยืนยันถึงเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งก่อให้เกิดเรื่องราวและตำนานมากมาย
  
• สัญลักษณ์ของเมือง: ปัจจุบัน สะพานจุลจอมเกล้าเป็นหนึ่งในแลนด์มาร์คสำคัญที่สะท้อนถึงประวัติศาสตร์และอัตลักษณ์ของจังหวัดสุราษฎร์ธานี
  บางส่วนของโครงสร้างสะพานเดิมที่ยังอยู่ในสภาพดี ได้ถูกย้ายไปใช้เป็นสะพานข้ามคลองยัน บนเส้นทางรถไฟสายแยกท่าทุ่งโพธิ์ - คีรีรัฐนิคม ในจังหวัดสุราษฎร์ธานีในภายหลัง